O różnicy między tresurą, a oswajaniem

– Mamo, a czy ty wiesz, że w kinach leci trzecia część Jak wytresować smoka?

Nie wiedziałam. Mój syn dorósł już do oglądania filmów w kinie. Cudownie!

Tak się zastanawiam, dlaczego tytuł filmu został przetłumaczony w ten sposób. W oryginale brzmi How to train your dragon. Czasownik train znaczy trenować, ćwiczyć, szkolić, kształcić – ale nie! Po polsku oczywiście musimy tresować… W moim świecie tresura nie ma najmniejszego sensu i to, co można robić ze smokami, to próbować je Oswajać. Ale po kolei…

W pierwszej części filmu poznajemy Czkawkę, nastoletniego Wikinga, który mieszka w wiosce, której tradycją jest walka ze smokami. Ale Czkawka… nie potrafi tego. Choć jego ojciec, Stoik Ważki, jest wielkim wodzem i pogromcą smoków, Czkawka nie chce iść w jego ślady. W lesie spotyka rannego smoka, z uszkodzonym ogonem, który nie bardzo potrafi latać. Czkawka zaprzyjaźnia się ze Szczerbatkiem i uczy swój lud, że smoki nie są niebezpieczne i znacznie lepiej z nimi się przyjaźnić. I daję słowo… Czkawka nie tresuje smoków, on je oswaja. Jak u Exuperego: oswoić znaczy stworzyć więzi. Jeśli przyjrzymy się warstwie symbolicznej filmu i zadamy sobie pytanie – kim są smoki? – film nabierze nowego znaczenia…

Kim są smoki?

Smoki… Dobre albo złe. Strażnicy skarbów, pożeracze dziewic, postrach wsi i grodów. Silne. Potężne. Niezniszczalne. Smoki łączą w sobie płynnie wszystkie żywioły. Zioną ogniem, latają w powietrzu, chodzą po lądzie, mają łuski i pływają w wodzie. Smok jest strażnikiem ukrytych skarbów ludzkiej duszy… Nie strzegą zwykłych skarbów, o nie! Strzegą świętego Graala, kamienia filozoficznego, alchemicznego złota. Smok jest też symbolem energii, która budząc się w dole naszego kręgosłupa, podnosi się ku górze, by jej eksplozja obudziła Świadomość – to energia kudnalini.

Walka z cieniem

Stoik Ważki, ojciec Czkawki, walczy ze smokami. I walczy całe jego plemię. Smok symbolizuje wyparty Cień. I niech Was nie zwiedzie zabawne imię smoka – Szczerbatek. Ten smok, to symbol ukrytych, wypartych części psychiki, cienia, którego oswojenie, daje MOC… nie bez powodu smocza rasa ciapowatego Szczerbatka zowie się Nocna Furia (Night Fury). Oswojony smok ostatecznie ochrania Czkawkę przed niechybną śmiercią. Jednak Czkawka traci w starciu nogę… Ale zyskuje miłość i szacunek ojca. A mieszkańcy wioski Berk od tej pory opiekują się smokami zamiast z nimi walczyć.

Kiedy oswajasz swój Cień, kiedy masz siłę, by nie iść za tłumem, tylko kroczysz drogą własnego serca – dojrzewasz i zdobywasz skarb największy. Stajesz się niezależny. Pozbywasz się introjektów (o tym, czym są introjekcje, pisałam TU). Masz szansę dorosnąć. W Jak wytresować smoka 3, Czkawce zaczyna sypać się zarost… Kiedy przyjrzysz się jego policzkom, zobaczysz, jak w miarę upływu akcji filmu, jego chłopięca buzia zaczyna pokrywać się włoskami… Tak sobie pomyślałam, że w filmach chłopcy są albo gładcy, albo mają brody. Ten moment dorastania, jakoś wszystkim umyka… Czkawka dorasta wtedy, gdy pozwala sobie na słabość. Jeden z najpiękniejszych momentów filmu, kiedy Czkawka czuje, że nie radzi sobie, a jego matka (przedstawicielka dojrzałej Kobiecości) mówi jego dziewczynie – idź do niego, niech wie, że nie musi być najlepszy, że ma prawo sobie nie radzić… Czkawka najpierw oswaja swój Cień, potem zgadza się na swoją słabość, zgadza się na nią jego kobieta… Możemy być razem mimo słabości. Właśnie po to jesteśmy razem – żeby w słabościach się wspierać.

Siła miłości, czyli coniunctio oppositorum

Szczerbatek w trzeciej części filmu… zakochuje się. Czarny smok – Nocna Furia, poznaje smoczycę – przepiękną Białą Furię. Kudnalini to energia, która jest opisywana jako siła, która zmienia człowieka w duchową, świadomą, pełną miłości i współczucia istotę. Kiedy Czkawka zgadza się, by jego smok podążył za głosem serca, by go zostawił w imię miłości, kiedy pozwala by Szczerbatek (który jest przecież jego częścią, męską częścią), połączył się ze swoim kobiecym aspektem – staje się Dojrzały. Poświęca i oddaje siebie, za coś ważniejszego. Gdzieś wyczytałam (nie pamiętam gdzie), że archetyp smoka, pozwala rozpoznać typ wewnętrznego bohatera – Sieroty, Męczennika, Wojownika i Maga. Czkawka poprzez Męczennika dochodzi do Maga. Od poświęcenia się dla smoka dochodzi do jedności, autentyczności i równowagi. Czkawka poślubia Astrid, Szczerbatek łączy się z Białą Furią. Happy end. Po latach spotykają się jako rodziny… I mam nadzieję, że powstanie kolejny odcinek tego bardzo udanego i mądrego filmu. Odcinek o dzieciach smoków i dzieciach ludzi i ich dojrzałej, świadomej przyjaźni.